Inne zakażenia przenoszone przez kleszcze

Ludzka anaplazmoza granulocytarna (HGE/HGA) jest chorobą odzwierzęcą przenoszoną przez larwalne i dorosłe osobniki kleszczy. Rozpowszechnienie zakażenia wśród kleszczy w Polsce wynosi średnio 19,2%. Najczęściej występujące objawy ludzkiej anaplazmozy granulocytarnej występujące to: gorączka powyżej 38°C, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, zapalenie górnych dróg oddechowych, kaszel, nudności, wymioty i/lub biegunka. W przewlekłych zakażeniach często dominuje zespół przewlekłego zmęczenia oraz dolegliwości mięśniowo-stawowe.

Babeszjoza, zwana również piroplazmozą i babezjozą, jest wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Człowiek zaraża się w czasie pobierania krwi przez kleszcze. W ostrym zakażeniu najczęściej występuje gorączka, dreszcze, poty i bóle mięśniowe oraz utrata apetytu, ogólne rozbicie, zmęczenie i nudności. W przewlekłych zakażeniach dominujące objawy to: zespół przewlekłego zmęczenia, okresowo pojawiające się gorączki lub stany podgorączkowe, poty, dreszcze i bóle mięśniowo-stawowe oraz problemy z oddychaniem („niemożność wzięcia pełnego wdechu”).

Bartonellozy dość powszechnie występują w Polsce, są jednak rzadko rozpoznawane. Do typowych objawów zakażeń bakteriami Bartonella u chorych pokąsanych przez kleszcze należą: przewlekłe zmęczenie, okresowe objawy grypopodobne, stany podgorączkowe lub spadki temperatury, objawy neuropatyczne, czyli palenia, przeczulice (typowo dłonie i stopy), bóle w gałkach ocznych oraz uszkodzenia siatkówki, bóle głowy, zaburzenia poznawcze, wahania nastroju, objawy depresyjne, zaburzenia snu i rytmów dobowych oraz imitujące rozstępy czerwone pręgi na skórze.

Do zakażenia człowieka dochodzi drogą pokarmową lub poprzez wypicie napojów (najczęściej spożycie serów z niepasteryzowanego mleka lub wypicie mleka) zakażonych pałeczkami Brucella, drogą wziewną bądź przez uszkodzoną skórę. Po wniknięciu do organizmu, pałeczki namnażają się w węzłach chłonnych. Początkowo występuje m.in. gorączka, wzmożona potliwość, złe samopoczucie, utrata apetytu, bóle głowy, mięśni i okolicy krzyżowej. Wraz z rozwojem choroby może pojawić się zapalenie stawów, jąder i najądrzy (u mężczyzn), powiększenie wątroby, śledziony i objawy neurologiczne.

Bakterią Chlamydia pneumoniae zakaża się drogą kropelkową ponad 50% osób dorosłych powyżej 20 roku życia. Chlamydia pneumoniae powoduje tzw. atypowe zapalenia płuc, zakażenia układu oddechowego i innych narządów. Około połowa zakażeń charakteryzuje się uporczywym kaszlem, bólem głowy i gorączką. Chlamydia pneumoniae może zaostrzać przebieg astmy wywoływać przewlekłe zapalenie oskrzeli, zatok obocznych nosa oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, a także przyśpieszać progresję miażdżycy oraz mieć związek z powstawaniem reaktywnych zapaleń stawów oraz zmian demielinizacyjnych w mózgu.

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) rozprzestrzenione jest na obszarze od Skandynawii, przez Polskę oraz pozostałe kraje Europy aż po Ural.  Człowiek zakaża się wirusem kleszczowego zapalenia mózgu w czasie żerowania kleszcza. W I fazie choroby występują objawy grypopodobne: gorączka do 38 °C, bóle mięśni i stawów oraz nieżyt górnych dróg oddechowych. W II fazie pojawia się gorączka do 40 °C, zaburzenia świadomości, śpiączka, zaburzenia psychiczne, oczopląs, światłowstręt, bóle i zawroty głowy oraz wymioty, a także objawy zapalenia opon mózgowych i mózgu.

Mykoplazmy są najmniejszymi do tej pory zidentyfikowanymi bakteriami. Cechą charakterystyczną mykoplazm jest brak ściany komórkowej, czego konsekwencją jest odporność mykoplazm na działanie niektórych antybiotyków (np. penicylin). Mycoplasma pneumoniae to bakteria odpowiedzialna głównie za infekcje dróg oddechowych. Może powodować zapalenie oskrzeli, oskrzelików, gardła i krtani. Jest przyczyną śródmiąższowego, atypowego zapalenia płuc. Zakażenia Mycoplasma pneumoniae najczęściej występują u dzieci w wieku szkolnym, młodzieży, a także u młodych dorosłych.

Do riketsjoz zaliczamy dury wysypkowe, mające marginalne znaczenie w Europie w związku z wysokim poziomem życia (występujące w krajach o niskim poziomie ekonomicznym i higienicznym) oraz grupę gorączek plamistych. Gorączki plamiste występujące również w Polsce (m.in. Kleszczowa gorączka śródziemnomorska i zespół SENLAT/TIBOLA/DEBONEL ) to zakażenia przenoszone głównie przez kleszcze z charakterystycznymi zmianami skórnymi w postaci wysypek plamisto-grudkowych, którym towarzyszą zmiany zapalne drobnych naczyń krwionośnych oraz objawy grypopodobne z gorączką.

Człowiek zaraża się toksoplazmozą drogą pokarmową, głównie przez kontakt z kałem zarażonego kota, ale również spożywając skażoną żywność (niemyte, surowe warzywa) lub niedogotowane (surowe, półsurowe) mięso zarażonych zwierząt zawierające pierwotniaki Toxoplasma gondii. Źródłem zarażenia są również brudne ręce. Zarażenie Toxoplasma gondii jest szczególnie niebezpieczne u kobiet ciężarnych, może dojść do zakażenia różnych narządów, w tym również łożyska, a następnie zarażenia płodu, zagrożenia utratą ciąży lub urodzenia dziecka z wadami.

Człowiek zakaża się pałeczkami Yersinia jedząc zakażone produkty pochodzenia zwierzęcego (surowe lub półsurowe mięso), pijąc zakażoną wodę lub spożywając zakażoną żywność (np. warzywa skażone odchodami). Głównym źródłem zakażenia są świnie. Pałeczki Yersinia dobrze rozwijają się nawet w temperaturze lodówki. Nie można również wykluczyć zakażenia na drodze ukąszenia przez kleszcza. Główne objawy dotyczą przewodu pokarmowego. Podstawowym objawem jersiniozy jest wielodniowa, wodnista biegunka, wynikająca z ostrego zapalenia żołądka i jelit oraz silne bóle brzucha często imitujące ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.