Kleszczowe zapalenie mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) rozprzestrzenione jest na obszarze od Skandynawii, przez Polskę oraz pozostałe kraje Europy aż po Ural.  Człowiek zakaża się wirusem kleszczowego zapalenia mózgu w czasie żerowania kleszcza. W I fazie choroby występują objawy grypopodobne: gorączka do 38 °C, bóle mięśni i stawów oraz nieżyt górnych dróg oddechowych. W II fazie pojawia się gorączka do 40 °C, zaburzenia świadomości, śpiączka, zaburzenia psychiczne, oczopląs, światłowstręt, bóle i zawroty głowy oraz wymioty, a także objawy zapalenia opon mózgowych i mózgu.

arrowarrowarrow

Kleszczowe zapalenie mózgu - oferta badań

D24
82.00zł

Wirus KZM IgG – ELISA

Wirus KZM IgG – ELISA

Badanie wykonywane techniką ELISA. Wykrywa i oznacza ilościowo swoiste przeciwciała przeciw antygenom wirusa KZM. Może służyć również do oceny odporności poszczepiennej.

Kleszczowe zapalenie mózgu - o chorobie

Środkowoeuropejskie kleszczowe zapalenie mózgu (wczesnoletnie kleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, odkleszczowe zapalenie mózgu - KZM) rozprzestrzenione jest na obszarze od Skandynawii przez kraje Europy aż po Ural. Występuje również Polsce. Rozwiń tekst

arrowarrowarrow
Zwiń tekst

Choroba wywołana jest przez flawiwirusa z rodziny Togaviridae. Najważniejszym wektorem tych wirusów jest kleszcz pospolity Ixodes ricinus. Natomiast wektorem rosyjskiego wczesnoletniego kleszczowego zapalenia mózgu (RSSE) na obszarze Rosji jest kleszcz Ixodes persulcatus. Szacuje się, że wirusami kleszczowego zapalenia mózgu zakażonych jest od 0,07-4,1% kleszczy pospolitych na terenie Europy (w Polsce poniżej 1%). Człowiek zakaża się wirusem kleszczowego zapalenia mózgu w czasie żerowania kleszcza. Wirus ten może wniknąć także podczas wtarcia odchodów zakażonego kleszcza, spożycia zainfekowanego mleka i jego przetworów.

Kleszczowe zapalenie mózgu jest jedyną z chorób odkleszczowych, przeciw której można stosować czynne uodpornienie, czyli szczepienia ochronne. Na rynku farmaceutycznym dostępna jest skuteczna szczepionka, która zabezpiecza przez KZM i jest przeznaczona dla dzieci i osób dorosłych. Pełny cykl szczepień obejmuje podanie 3 dawek szczepionki, zazwyczaj w schemacie 0 – 1 – 6 (12) miesięcy. Częściową odporność uzyskuje się już po podaniu drugiej dawki szczepionki. Podanie szczepionki zazwyczaj nie powoduje poważnych objawów niepożądanych. W celu utrzymania ochronnego miana przeciwciał konieczne jest podawanie dawek przypominających szczepionki co 3-4 lata (ewentualnie po kontroli stężenia swoistych przeciwciał klasy IgG).

Zwiń tekst

Kleszczowe zapalenie mózgu - objawy i leczenie

Kleszczowe zapalenie mózgu - objawy

Przebieg Kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) ma przebieg dwufazowy. Po 2-28 dniach po zakażeniu w pierwszej fazie choroby występują objawy grypopodobne: gorączka do 38 °C, bóle mięśni i stawów oraz nieżyt górnych dróg oddechowych. Rozwiń tekst

arrowarrowarrow
Zwiń tekst
Ustępują one po około 1-9 dniach i ponownie pojawiają się w II fazie: gorączka do 40 °C, zaburzenia świadomości, śpiączka, zaburzenia psychiczne, oczopląs, światłowstręt, bóle i zawroty głowy oraz wymioty. W ciężkim przebiegu choroby obserwuje się objawy zapalenia opon mózgowych i mózgu. Choroba może kończyć się trwałymi uszkodzeniami nerwów czaszkowych VII, VIII i III, rozwojem zespołu parkinsonowskiego, padaczki, stanów depresyjnych, bólami głowy itp. Około 1 - 5% zachorowań na Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) kończy się zgonem. W Rosji śmiertelność sięga nawet 20-30%.

Kleszczowe zapalenie mózgu - leczenie

Zwiń tekst

Kleszczowe zapalenie mózgu – diagnostyka

Rozpoznanie opiera się na wywiadzie epidemiologicznym (potwierdzenie faktu ukłucia przez kleszcza), objawach klinicznych i wykryciu swoistych przeciwciał w klasie IgM lub wykazaniu wzrostu miana przeciwciał w klasie IgG. W płynie mózgowo-rdzeniowym obserwuje się pleocytozę (zwiększenie ilości komórek, w szczególności limfocytów) i zwiększone stężenie białka. Rozwiń tekst

arrowarrowarrow
Zwiń tekst

W diagnostyce serologicznej stosowane są rutynowo testy oparte na technice ELISA, w których antygenami są białka wirusa wyizolowane z zakażonych nim hodowli komórkowych, bądź też rekombinowane antygeny wirusowe. Oznacza się przeciwciała w klasach IgG i IgM, a materiałem do badań jest surowica krwi i płyn mózgowo-rdzeniowy (pmr). W przypadku podejrzenia ostrej fazy kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) wskazane jest równoczesne badanie par surowica-płyn mózgowo-rdzeniowy oraz wyliczenie swoistych indeksów przeciwciał informujących o wewnątrzoponowej ich produkcji.

Pewne znaczenie dla oceny czasu trwania zakażenia może mieć ocena awidności przeciwciał klasy IgG.

Przy ocenie wyników pacjenta należy brać pod uwagę fakt przebytych uprzednio szczepień (nie tylko przeciw KZM, ale również np. przeciw żółtej gorączce) i przebytych zakażeń powodowanych przez flawiwirusy (KZM, żółta gorączka, denga, gorączka zachodniego Nilu). Notowane są bowiem reakcje krzyżowe pomiędzy antygenami tych wirusów.

Dodatkowo w diagnostyce kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) stosowane są techniki biologii molekularnej (rtPCR, PCR, NAT i inne) pozwalające na identyfikację materiału genetycznego wirusa, często przed pojawieniem się swoistych przeciwciał.

W wysokospecjalistycznych, referencyjnych pracowniach wirusologicznych możliwa jest izolacja wirusa na hodowlach komórkowych. Metoda te jednak nie znalazła powszechnego zastosowania w praktyce.

Zwiń tekst

Kleszczowe zapalenie mózgu - oferta badań

D24
82.00zł

Wirus KZM IgG – ELISA

Wirus KZM IgG – ELISA

Badanie wykonywane techniką ELISA. Wykrywa i oznacza ilościowo swoiste przeciwciała przeciw antygenom wirusa KZM. Może służyć również do oceny odporności poszczepiennej.