Choroby pasożytnicze

Pełzak czerwonki Entamoeba histolytica jest występującym na całym świecie pierwotniakiem pasożytującym u ludzi. Wydalane z kałem cysty Entamoeba histolytica mogą dostać się do wody lub gleby, a stąd przez jamę ustną wraz z wodą lub zanieczyszczonymi produktami spożywczymi, do przewodu pokarmowego człowieka. Cysty przenoszą również karaluchy i muchy. Pełzakowicy mogą  towarzyszyć krwawe biegunki, bóle i skurcze brzucha, wzdęcia, nudności i wymioty, bolesne parcie na stolec, utrata wagi i zmęczenie. Ostra pełzakowica jest chorobą zagrażającą życiu.

Do zarażenia glistą ludzką dochodzi drogą pokarmową poprzez zanieczyszczone jajami warzywa, wodę lub inne pokarmy, brudne ręce i drogą wziewną. Zarażone osoby najczęściej uskarżają się na bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki lub zaparcia. Na skutek działania toksycznych substancji przemiany materii glist, mogą pojawić się objawy neurologiczne (bóle głowy, pobudzenie, bezsenność, drgawki) oraz alergiczne (pokrzywki, obrzęki powiek, zapalenie spojówek, nieżyty górnych dróg oddechowych, napady astmy). U dzieci dochodzi do opóźnienia rozwoju psychoruchowego.

Toksokaroza to odzwierzęca choroba pasożytnicza. Człowiek zaraża się drogą pokarmową, spożywając zanieczyszczony pokarm lub wodę oraz za pośrednictwem brudnych rąk. Zazwyczaj larwy wędrują w organizmie człowieka do wątroby, płuc oraz oka, bywają też obecne w sercu i mózgu. Objawy typowe dla toksokarozy to stany podgorączkowe lub gorączka, bóle brzucha i głowy, kaszel, bóle mięśniowe i stawowe. Stwierdzane jest powiększenie węzłów chłonnych, wątroby i śledziony, czasem zmiany skórne i zmiany osłuchowe nad płucami.

Lamblioza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniaka pasożytującego w jelicie cienkim i drogach żółciowych człowieka. Człowiek zaraża się przez spożycie zakażonych jarzyn i owoców lub picie nieuzdatnianej wody, a także przy niezachowywaniu odpowiedniej higieny. U większości osób przebieg jest bezobjawowy, u innych mogą pojawić się śluzowate biegunki, nudności, wymioty, bóle w nadbrzuszu, bóle głowy i stany podgorączkowe. Lamblioza może też wywoływać stany zapalne jelita cienkiego, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego i upośledzać wchłanianie składników odżywczych.

Malaria (zimnica) jest chorobą tropikalną, która w raportach Światowej Organizacji Zdrowia znajduje się na liście trzech, oprócz AIDS i gruźlicy, najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Malaria rozpoczyna się zwykle gwałtownie napadem malarycznym, w czasie którego pojawia się gorączka, uczucie zimna, dreszcze i poty. Gorączka pojawia się w odstępach czasowych co 48 lub 72 godziny lub też może mieć nieregularny przebieg. Ponadto mogą wystąpić nudności, wymioty, bóle brzucha, a także biegunki.

Opistorchoza (zarażenie przywrą kocią) jest odzwierzęcą chorobą pasożytniczą, która najczęściej występuje u psów, kotów oraz lisów. Głównym źródłem zakażenia człowieka jest spożycie kawioru oraz niedogotowanego mięsa ryb, a także niedomytych warzyw i wypicie zanieczyszczonej wody. W opistorchozie występuje gorączka, bóle brzucha, powiększenie wątroby i śledziony oraz zapalenie dróg żółciowych. Pojawiają się też objawy związane z toksycznym działaniem pasożytów: objawy kardiologiczne, drżenia mięśniowe, zaburzenia psychiczne i neurologiczne oraz uszkodzenie wątroby.

Schistosomatoza  to choroba tropikalna z charakterystycznymi objawami ze strony układu moczowego. W tej postaci zwykle pojawia się bolesne oddawanie moczu, częstomocz i krwiomocz, związane ze składaniem jaj przez samice w pęcherzu moczowym. Istnieją hipotezy, że przywry odgrywają rolę w wywoływaniu nowotworów pęcherza moczowego. Wszystkie gatunki przywr z rodzaju Schistosoma, które pasożytują u człowieka, mogą prowadzić do zapalenia skóry. W Polsce najczęściej dochodzi do ,,wysypki pływaków” - zapalenia skóry spowodowanego przez larwy ptasich schistosom.

Zarażenie tasiemcem bąblowca ma miejsce w wielu krajach Europy. Przebieg bąblowicy wielojamowej odpowiada objawom charakterystycznym dla guzów złośliwych (najczęściej wątroby) i prowadzi do zmian w dużych naczyniach krwionośnych w obrębie jamy brzusznej. W przebiegu bąblowicy jednojamowej dopiero po około 10-15 latach dochodzi do takich objawów, jak: żółtaczka, bóle nadbrzusza, zmęczenie, utrata masy ciała i powiększenie wątroby. Ze względu na niszczenie zdrowej tkanki wątroby, nieleczona bąblowica w większości przypadków prowadzi do śmierci pacjenta.

Węgorek jelitowy obecny jest na całym świecie, szczególnie w rejonach tropikalnych. Źródło zakażenia węgorkiem jelitowym stanowi człowiek wydalający larwy węgorka razem z kałem. Węgorczyca często przebiega bezobjawowo w przypadku osób immunokompetentnych. Ostre objawy pojawiają się u osób z obniżoną odpornością. Charakterystyczne dla węgorczycy są objawy żołądkowo-jelitowe, wątrobowe, płucne, skórne, neurologiczno-psychiatryczne, stawowo-mięśniowe, oraz ze strony narządu wzroku.

Człowiek zaraża się włośnicą przez spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego, w którym znajdują się otorbione larwy pasożyta. Włośnica (trichinelloza) w dużej części zarażeń może przebiegać bezobjawowo, choć może być również chorobą śmiertelną. Do najczęstszych objawów włośnicy należą bóle mięśniowe, gorączka, obrzęki powiek, zaczerwienienie spojówek i krwawe wylewy do spojówek. W większości przypadków objawom towarzyszy zwiększona liczba eozynofili (granulocytów kwasochłonnych będących rodzajem krwinek białych) we krwi obwodowej.