Malaria (zimnica)
Malaria (zimnica) jest chorobą tropikalną, która w raportach Światowej Organizacji Zdrowia znajduje się na liście trzech, oprócz AIDS i gruźlicy, najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Malaria rozpoczyna się zwykle gwałtownie napadem malarycznym, w czasie którego pojawia się gorączka, uczucie zimna, dreszcze i poty. Gorączka pojawia się w odstępach czasowych co 48 lub 72 godziny lub też może mieć nieregularny przebieg. Ponadto mogą wystąpić nudności, wymioty, bóle brzucha, a także biegunki.
Malaria (zimnica) - o chorobie
Malaria (zimnica) jest chorobą tropikalną, która w raportach WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) znajduje się na liście trzech, oprócz AIDS i gruźlicy, najczęstszych chorób zakaźnych na świecie.
Malarię wywołuje pięć gatunków pierwotniaków z rodzaju Plasmodium (Plasmodium vivax, Plasmodium falciparum, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae i Plasmodium knowlesi), pasożytujących w krwinkach czerwonych oraz komórkach wątroby i śledziony.
Malaria (zimnica) - objawy i leczenie
Malaria (zimnica) - objawy
Okres inkubacji malarii wynosi 10-26 dni i zależy od gatunku pierwotniaka i cech osobniczych żywiciela. W przypadku malarii wywołanej przez Plasmodium vivax wynosi 10-15 dni, przez Plasmodium falciparum 11-14 dni, przez Plasmodium ovale 14-26 dni i Plasmodium malariae 21-20 dni.
Malaria (zimnica) rozpoczyna się zwykle gwałtownie napadem malarycznym, w czasie którego pojawia się gorączka, uczucie zimna, dreszcze i poty. Gorączka pojawia się w odstępach czasowych co 48 lub 72 godziny lub też może mieć nieregularny przebieg.
W przypadku zakażenia przez Plasmodium falciparum (malaria złośliwa) choroba rozpoczyna się podstępnie objawami przypominającymi grypę, tj. bólami głowy, złym samopoczuciem i bólami mięśni. Rzadko w tym okresie pojawia się wysoka temperatura. Nie ma też wysokich skoków temperatury. Ponadto występują nudności, wymioty, bóle brzucha, a także biegunki, które sugerują infekcję przewodu pokarmowego.
Malaria jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Może powodować poronienia, wczesne porody, a także urodzenie dziecka o małej masie ciała lub z ciężką malarią wrodzoną.
Najgroźniejszą postacią kliniczną malarii (zimnicy) jest postać mózgowa, która w wielu przypadkach kończy się śmiercią. Malaria występuje również w postaci nerkowej oraz jako zespół tropikalnej splenomegalii (powiększenia śledziony).
U pacjentów mogą wystąpić powikłania w postaci takich dolegliwości, jak hipoglikemia, kwasica mleczanowa, niedokrwistość, hipergammaglobulinemia (wzrost stężenia immunoglobulin) oraz zaburzenia immunologiczne.
Malaria (zimnica) - leczenie
Do leczenia zimnicy stosowane są leki przeciwpierwotniakowe i niektóre antybiotyki posiadające takie własności. Obecnie podstawą leczenia malarii są pochodne artemizyniny (artesunat, artemeter, dihydroartemizyna) kojarzone z innymi lekami przeciwpierwotniakowymi (lumefantryna, amodakwina, meflokina, chinina, chlorochina, doksycyklina, klindamycyna, sulfonamidy). Do zwalczania postaci pozakrwinkowych (tzw. hipnozoitów) Plasmodium vivax i Plasmodium ovale stosowana jest dodatkowo prymachina.
Malaria (zimnica) – diagnostyka
Wczesne rozpoznanie malarii (zimnicy) decyduje o powodzeniu leczenia. Potwierdzenie rozpoznania malarii uzyskuje się poprzez wykrycie postaci rozwojowych pasożyta w tzw. cienkim rozmazie i w grubej kropli krwi obwodowej.
Badania serologiczne mają ograniczone zastosowanie w diagnostyce malarii. Przeciwciała pojawiają się późno w przebiegu choroby, ocena ich stężenia w surowicy ma raczej znaczenie kontrolne po chorobie, ponieważ pozwala na wykrycie przebytego kontaktu z patogenem. W przypadku metod serologicznych testem wyboru jest test immunofluorescencji, ale można też stosować testy immunoenzymatyczne (ELISA) i radioimmunologiczne (RIA). Testy te nie pozwalają na określenie stadium choroby.
Obecnie w diagnostyce malarii dużą rolę odgrywają metody molekularne, które są zdecydowanie bardziej czułe niż tradycyjne badanie mikroskopowe. Badania molekularne pozwalają także na określenie gatunku pierwotniaka oraz często zidentyfikowanie jego wrażliwości na leki przeciwmalaryczne.