Włośnica (trichinelloza)

Człowiek zaraża się włośnicą przez spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego, w którym znajdują się otorbione larwy pasożyta. Możliwe jest też występowanie larw Trichinella spiralis w dziczyźnie (szczególnie w mięsie dzika). Poddawanie mięsa obróbce termicznej, zarówno gotowaniu jak i zamrażaniu (co najmniej 20 dni), zabija larwy i skutecznie przeciwdziała zachorowaniu na włośnicę.

Włośnica (trichineloza) jest chorobą kosmopolityczną, czyli występującą na całym świecie. Ryzyko zarażenia włośnicą zmniejszyło się od momentu, gdy wprowadzono obowiązkowe badania mięsa.

Larwy włośnia spożyte razem z pokarmem, uwalniają się w jelicie i następnie wnikają do kosmków jelitowych. Tam przekształcają się w dojrzałe osobniki o długości 2-4 mm. Dojrzałe postaci włośnia krętego przeżywają w jelicie około 4 miesiące i w tym czasie każda z samic rodzi około 3000 larw. Larwy Trichinella spiralis przedostają się do układu krążenia, a następnie osiadają w tkankach. Większość z nich, po dostaniu się do tkanek, umiera. Przeżywają te larwy, które docierają do mięśni i ulegają tam otorbieniu. Larwy Trichinella spiralis, zwinięte w spirale, tworzą w mięśniach ogniska zarażenia. Powodują zwyrodnienia przylegających włókien mięśniowych, przez co otorbione cysty (formy spiralne Trichinella spiralis) powiększają się. Z czasem cysty ulegają procesowi wapnienia.

W większości przypadków objawom towarzyszy znaczna eozynofilia, czyli zwiększona liczba eozynofili (granulocytów kwasochłonnych będących rodzajem krwinek białych) we krwi obwodowej. Najmniejsza liczba larw nie­zbędna do wywołania objawów wynosi około 100, natomiast liczba zagrażająca życiu człowieka szacowana jest na około 300 000.

Włośnica (trichinelloza) - leczenie

Leczenie ostrej fazy włośnicy obejmuje podawanie leków przeciwpasożytniczych, które powodują niszczenie dorosłych form włośnia (Trichinella spiralis) w jelicie oraz stosowanie glikokortykosteroidów, które tłumią odczyn tkankowy, czyli reakcję tkanek związaną z zasiedlaniem mięśni przez larwy.

Tkankę poddaje się odpowiedniemu procesowi przygotowawczemu (trawieniu enzymami: trypsyną lub pepsyną), a następnie przeprowadza się ocenę materiału pod mikroskopem w kierunku obecności Trichinella spiralis. Przy zarażeniach o małej intensywności istnieje ryzyko uzyskania fałszywie ujemnych wyników badania trychinoskopowego (badania materiału pod mikroskopem). Dlatego dodatkowo stosowane są metody serologiczne wykrywające antygeny pasożyta Trichinella spiralis w surowicy oraz, w późniejszym okresie zarażenia, wykrywające przeciwciała przeciw antygenom larw. Oznaczane są przeciwciała klasy IgM i IgG. Te ostatnie utrzymują się długo po przechorowaniu ostrej fazy zarażenia. Do wykrywania swoistych przeciwciał przeciw Trichinella spiralis stosowane są metody serologiczne: IIF, ELISA i Western Blot.