Elispot CMV
Wirus cytomegalii jest główną wirusową przyczyną wad wrodzonych noworodków (m.in. małogłowie, zwapnienia wewnątrzczaszkowe). Częstymi następstwami zakażenia wrodzonego CMV są jednostronna lub obustronna utrata słuchu i opóźnienie psychiczne.
U dorosłych możliwe jest wystąpienie zespołu mononukleozowego (choroby wirusowej o ostrym przebiegu) lub częściej pojawienie się łagodnych objawów takich, jak zapalenie gardła i powiększenie węzłów chłonnych z obecnością nietypowych limfocytów.
Badania realizujemy na miejscu i wysyłkowo.
Elispot - o metodzie
Testy EliSpot to badania oceniające odpowiedź komórkową, które poprzez wykrywanie specyficznych limfocytów T efektorowych, weryfikują aktywność zakażenia.
Instrukcja dla Pacjenta i Instrukcja dla Personelu Medycznego
Elispot CMV - o badaniu
Ludzki cytomegalowirus (CMV, HCMV) jest wirusem należącym do rodziny Herpesviridae. Po pierwotnym zakażeniu CMV, podobnie jak inne herpeswirusy, cechuje się zdolnością do długotrwałego przebywania w stanie latencji.
W okresie zakażenia latentnego nie zachodzi replikacja wirusa, jakkolwiek DNA wirusa, wbudowane w DNA komórek gospodarza, podlega ekspresji. Komórkami, w których dochodzi do uśpienia wirusa, są monocyty i hematopoetyczne komórki pnia. Wirus może natomiast zakażać różne komórki układu odpornościowego, np. komórki dendrytyczne, co może zaburzać ich fizjologiczne funkcje.
Największe ryzyko zdrowotne stwarza pierwotne, wrodzone zakażenie u noworodków oraz reaktywacja latentnych zakażeń u pacjentów z immunosupresją.
Zakażenie CMV prowadzi do powstania zarówno odpowiedzi humoralnej, jak i komórkowej, a liczne badania dowodzą, że specyficzne dla CMV limfocyty T cytotoksyczne pełnią ważną rolę w kontroli zakażenia.
Po zakażeniu komórek docelowych wirusem CMV w pierwszym etapie dochodzi przy udziale wirusowego białka pp65 do aktywacji transkrypcji tzw. średniowczesnych genów (IE-1, IE-2). W późnych fazach infekcji ekspresji podlegają głównie białka strukturalne wirusa, np. pp65.
Antygeny IE-1 i pp65 są najbardziej immunodominującymi białkami wirusa CMV. Ponadto ocena odpowiedzi komórkowej na te antygeny pozwala na różnicowanie pomiędzy ostrą lub aktywną fazą zakażenia, a fazą latentną.
Wykorzystane w teście EliSpot CMV antygeny to mieszanina peptydów (9-11 reszt aminokwasowych) reprezentujących sekwencje antygenów pp65 (białko płaszcza wirionu) i IE-1 (immediate early protein 1).
Elispot - interpretacja wyników
Za wynik dodatni uważana jest wartość indeksu stymulacji (SI) powyżej 3 (aktywne zakażenie). Indeksy stymulacji w zakresie od 2 do 3 wskazują na możliwość aktywnego zakażenia (wynik graniczny).
| Wyniki testu EliSpot | Wartości indeksów stymulacji (SI) |
| Ujemny | Poniżej 2 |
| Graniczny (wątpliwy) | Od 2 do 3 |
| Dodatni | Powyżej 3 |
W celu weryfikacji stanu funkcjonalnego (żywotności i zdolności do aktywacji) limfocytów pacjenta dla każdego testu EliSpot wykonywane jest badanie z mitogenem, tzw. kontrola dodatnia. Jako mitogen stosowana jest lektyna ze szkarłatki (PWM – Pokeweed mitogen) – związek, który nieswoiście pobudza limfocyty do proliferacji i wydzielania cytokin, m.in. interferonu gamma.
Dla prawidłowej interpretacji każdego testu EliSpot konieczne jest uzyskanie dodatnich wyników w kontroli z mitogenem. Stanowi to dowód na to, że w teście użyto żywych limfocytów, które charakteryzowały się pełną zdolnością do reakcji z antygenami.
Zasady różnicowania pomiędzy aktywnym a latentnym zakażeniem CMV przedstawiono w tabeli:
| Obecność pozytywnej reakcji z antygenem/antygenami CMV | Interpretacja |
| pp65 i IE1 | Aktywne zakażenie CMV. |
| pp65 (i negatywna reakcja z IE1) | Latentne (uśpione) zakażenie CMV lub późna faza zakażenia CMV. |
| IE1 (i negatywna reakcja z pp65) | Nietypowa reakcja. Może wskazywać na aktywne zakażenia CMV. |