Autoimmunologiczne zapalenia wątroby
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby to grupa chorób związanych z procesami autoagresji. Organizm atakuje własne komórki miąższu wątroby, uszkadzając go i prowadząc po wielu latach do włóknienia, marskości i pierwotnych nowotworów wątroby. Najczęściej choroba ma przebieg powolny z niespecyficznymi objawami ogólnymi (zmęczenie, senność) i objawami ze strony przewodu pokarmowego (zaburzenia łaknienia, ucisk w prawym podżebrzu, wzdęcia, świąd skóry). W miarę postępu niszczenia tkanki wątroby pojawiają się objawy niewydolności tego narządu (marskość).
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby – opis choroby
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby to grupa chorób z autoimmunizacji (związanych z procesami autoagresji, w których organizm atakuje własne komórki) dotyczących przede wszystkim wątroby. Obejmują one miąższ wątroby (komórki wątroby nazywane hepatocytami), uszkadzając go i prowadząc po wielu latach do włóknienia, marskości i pierwotnych nowotworów wątroby.
Przyczyna autoimmunologicznych zapaleń wątroby nie jest znana. Prawdopodobnie w ich powstawaniu mogą uczestniczyć czynniki genetyczne, zaburzenia układu odpornościowego i czynniki zakaźne (wirusy).
Choroby te często współistnieją z innymi chorobami z autoagresji takimi, jak układowe choroby tkanki łącznej, czyli tzw. kolagenozy lub też choroby tarczycy.
Najczęściej występujące choroby autoimmunologiczne obejmujące wątrobę i drogi żółciowe to:
- autoimmunologiczne zapalenia wątroby typu I, II lub III - związane z obecnością przeciwciał przeciw mięśniówce gładkiej (ASMA), F-aktynie, SP100, LKM, LC-1, SLA/LP, PML i Ro-52,
- pierwotna żółciowa marskość wątroby (PBC) - związana z obecnością przeciwciał przeciwmitochondrialnych AMA M2, przeciwciał typu „nuclear dots” oraz przeciwciał przeciw błonie jądrowej - anty-GP210,
- pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC) - związane z obecnością przeciwciał przeciw cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych (ANCA).
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby – objawy i leczenie
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby i dróg żółciowych – objawy
Przebieg autoimmunologicznego zapalenia wątroby i dróg żółciowych zazwyczaj ma charakter podstępny i przewlekły. Zdarzają się jednak też przypadki o szybszym, gwałtownym przebiegu, które szybko prowadzą do rozwoju niewydolności wątroby.
Najczęściej obserwuje się jednak przebiegi powolne, charakteryzujące się występowaniem (często okresowym) niespecyficznych objawów ogólnych (zmęczenie, senność) i objawów ze strony przewodu pokarmowego (zaburzenia łaknienia, ucisk w prawym podżebrzu, wzdęcia, świąd skóry). Może wystąpić trądzik i zaburzenia hormonalne (np. zaburzenia miesiączkowania).
W miarę postępu niszczenia tkanki wątroby pojawiają się objawy niewydolności tego narządu (marskości) – np. zaburzenia zachowania związane z rozwojem encefalopatii wątrobowej.
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby i dróg żółciowych – leczenie
Leczenie autoimmunologicznych zapaleń wątroby polega na stosowaniu leków immunosupresyjnych (osłabiających nadmiernie nasilone reakcje immunologiczne). W skrajnych przypadkach wymagane jest przeszczepienie wątroby.
Autoimmunologiczne zapalenia wątroby - diagnostyka
Z powodu niespecyficznych objawów klinicznych w autoimmunologicznym zapaleniu wątroby, podstawowe znaczenie mają badania laboratoryjne i obrazowe (USG). Laboratoryjnie występować mogą nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych (wzrost aktywności ALT, AST i/lub GGT oraz stężenia bilirubiny i kwasów żółciowych), co często skłania lekarza do zlecenia dalszych badań.
