fbpx
Blog - warto wiedzieć Prof. Wielkoszyński odpowiada – cz. II

Blog - warto wiedzieć

arrow Kategoria:
pytania Pacjentów  , 

Prof. Wielkoszyński odpowiada – cz. II

arrowv 17.12.2018

Zapraszamy do lektury odpowiedzi prof. Wielkoszyńskiego na pytania zadane przez naszych Pacjentów na profilu fb i w bazie mailingowej. Odpowiedzi mają charakter poglądowy. Ostateczną decyzje o leczeniu podejmuje lekarz prowadzący. Informacje nie zastąpią wizyty u lekarza.

Czytaj więcej
  1. P. Marta: Chciałabym zapytać czy przewlekła pokrzywka idiopatyczna może być objawem bartonelli.
    Od 2015 roku choruje na przewlekła pokrzywkę idiopatyczną z obrzękiem naczynioruchowym. …Od 3 lat jestem na lekach sterydowych (metypred od dawki 16 mg do dawki 4 mg) oraz na leczeniu biologicznym leku Xolair. W lutym tego roku zaczęły bardzo boleć mnie kolana oraz łokcie. W sierpniu 2018 r wykonałam test WESTERN BLOT. Wyszedł negatywnie prócz Borelioza IgG antygen p 41 w wynikiem dodatnim. 26.10.2018 roku wykonałam sobie badania w kierunku bartonelli u Państwa w laboratorium, ponieważ cały czas szukam sobie, co może być przyczyna mojej pokrzywki, z która nie jestem w stanie już sobie poradzić. Wynik badania bartonella w 3 klasach dodatni oraz w 1 klasie wynik graniczny. Nie wiem, co powinnam dalej zrobić czy wykonać jakieś dodatkowe badania w kierunku boreliozy, ponieważ obawiam się ze przy lekach sterydowych wynik testu WESTERN BLOT może być nieprawdziwy.Bardzo proszę o pomoc.
    Zarówno borelioza jak i Bartonella może manifestować się m.in. objawami okresowej pokrzywki. Póki nie odstawimy sterydów, mamy ograniczone możliwości diagnostyczne, ponieważ wyniki mogą być obarczone ryzykiem błędu. Natomiast wieloletnie, małe dawki sterydu mają mniejszy wpływ na wyniki i mniej się ich obawiam niż dawek uderzeniowych. W tej sytuacji można spróbować wykonać test KKI Borelia lub EliSpot zarówno w kierunku boreliozy jak i Bartonelli. Warto oznaczyć również przeciwciała przeciw Bartonelli w klasie IgM, bo jeśli dobrze rozumiem, przedstawione wyniki dotyczą klasy IgG, która nie jest bezpośrednim wykładnikiem aktywnego zakażenia Bartonellą. Dodatni wynik w klasie IgM (i/lub dodatni wynik testu EliSpot Bartonella) będą potwierdzeniem aktywności zakażenia.
  1. P. Monika: Bardzo chętnie zadam pytanie, ponieważ sama nie wiem, co dalej … pytanie moje dotyczy bartonelli, wyszły w badaniach IgM ujemne IgG dodatnie, co to oznacza: że mamy…że przeszliśmy (?)… Co dalej, jakie badania dalsze czy borelioza-panel robić? (załączone wyniki badań).
    O diagnozie decydują przede wszystkim objawy kliniczne. Same wyniki badań w kierunku bartonelli dowodzą przebytego zakażenia. Jeśli nie ma objawów bartonellozy, to nie podejmowałbym leczenia. Podobnie, ujemne IgM i graniczne IgG przeciwciał dla Aspergillus nie budzą szczególnego niepokoju. Jeśli chcemy dowiedzieć się więcej o Bartonelli, warto zrobić test EliSpot w kierunku Bartonelli i oznaczyć VEGF.
  2. .P. Justyna: Pół roku temu miałam ciąże pozamaciczną, miesiąc po niej pojawiły się bólu kostno-stawowe. Żadnego kleszcza w okresie 20 lat wstecz nie pamiętam. Zdiagnozowano mi boreliozę, obecnie czekam na wyniki konfekcji. W jaki sposób mam racjonalnie zaplanować kolejną ciążę i jak dbać o sobie podczas niej, aby z dzieckiem było wszystko ok?
    Wszystko zależy od przyjętego sposobu postępowania. Jeśli zostanie zastosowanie leczenie antybiotykowe, raczej unikałbym ciąży w okresie antybiotykoterapii i do pół roku po skończonym leczeniu. Półroczny okres karencji pokazuje, na ile efekty uzyskane w leczeniu są trwałe i na ile bezpiecznie możemy poprowadzić taką ciążę.
  3. P. Iwona: Chciałabym zapytać prof. Wielkoszyńskiego o możliwość zajścia w ciążę po “wyleczeniu” boreliozy.
    Może podzielę się moją historią koniec sierpnia zostałam ukąszona przez dwie nimfy kleszcza, które usunęłam niezwłocznie po zauważeniu. Nie wystąpił u mnie tzw. rumień wędrujący, ale po około 6 tygodniach od ukąszenia wykonałam test potwierdzenia Western Blot w klasie IGM a potem Elisę IGM oraz IGG. Zgłosiłam się na wizytę do lekarza chorób zakaźnych, który po obejrzeniu wyników przepisał mi na 6 tygodni antybiotyk Unidox Solutab w dawce 2×1 po 100g. I powiedział, że po kuracji antybiotykiem z doksycykliną będzie już ok i nie widzi przeciwwskazań żebym mogła zachodzić w ciąże! W związku z tym chciałabym zapytać czy taka dawka antybiotyku przepisana jest odpowiednia i jakie badań wykonać po zakończeniu kuracji antybiotykiem? W załączeniu do wiadomości przesyłam dotychczasowe wyniki badań.
    Jeśli przeciwciała w klasie IgM są dodatnie, trzeba sprawdzić, czy spadają i ew. zrobić badanie typu EliSpot w kierunku boreliozy, które pozwoli precyzyjnie ocenić aktywność zakażenia. ELISA nie jest wiarygodnym testem. W pierwszym kroku proponuję sprawdzić IgM tym samym testem, którym było wykonane poprzednie badanie, żeby móc w ogóle porównać wyniki. Korzystnym aspektem całego zdarzenia jest to, że leczenie podjęto krótko po zakażeniu, co daje duże szanse na efektywne leczenie.
  4. P. Zuza: W jaki sposób należy przeprowadzić prowokację przed badaniem na boreliozę? Czym i przez jaki czas? Czy po prowokacji należy zrobić przerwę, czy od razu wykonać badanie?
    Prowokację z reguły robimy do testu LUAT, czyli do testu wykrywającego antygeny w moczu i do testów wykrywających krążące kompleksy immunologiczne (test KKI). Prowokacja do standardowej diagnostyki serologicznej boreliozy (np. metodą Western Blot) jest rzadziej stosowana. Być może jest to korzystne, natomiast nie polecam rutynowo wykonywać prowokacji u każdego pacjenta. Jak to przeprowadzić? Przez okres 7-10 dni przyjmować antybiotyk, najlepiej antybiotyk bakteriobójczy, czyli pochodną penicyliny lub cefalosporynę i na drugi, trzeci dzień po skończeniu antybiotyku pobrać krew do testu KKI. Natomiast protokoły prowokacji do testu LUAT są bardziej skomplikowane i zawierają oprócz antybiotyku bakteriobójczego również lek otwierający cysty, czyli Tynidazol albo Metronidazol.
    W przypadku planowania badania techniką PCR można również pokusić się o prowokację. Stosujemy tu podobne postępowanie jak w przypadku testu LUAT (antybiotyk + lek na cysty). Niektórzy zalecają stosowanie wyciągu z pestek grejpfruta, ale nie mamy naukowych danych o skuteczności takiego postępowania. Warto również zaznaczyć, że w późnych etapach zakażenia, diagnostyka wykorzystująca metody biologii molekularnej (np. PCR i rtPCR) i wykonywana z krwi obwodowej jest obarczona olbrzymim ryzykiem wyniku fałszywie ujemnego (ryzyko to jest jeszcze większe niż dla testu ELISA w boreliozie!).
  5. P. Zuza: Czy jeśli WB i KKI wyszły negatywne (brak prowokacji przed badaniem), to warto wykonać Microblot Array IgM, Microblot Array IgG?
    Warto powtórzyć badanie KKI po prowokacji. Dodatkową szansą na rozpoznanie boreliozy jest wykonanie testów oceniających odpowiedź komórkową w boreliozie, czyli testów EliSpot albo LTT, które nie wymagają prowokacji (krew powinna być pobrana przed rozpoczęciem prowokacji antybiotykowej). Ewentualnie testy EliSpot i LTT można wykonać po ok. 4-6 tyg. od skończenia antybiotykoterapii. Jest to ważne, dlatego że obraz badania krótko po wprowadzeniu lub zakończeniu antybiotyku dynamicznie się zmienia. Wynik po tygodniu od skończenia antybiotyku, będzie inny niż po 4-6 tygodniach od zakończenia antybiotykoterapii. W związku z tym wynik nie będzie za chwilę aktualny. Dlatego testy EliSpot i LTT najlepiej zrobić przed wzięciem antybiotyku, a dopiero potem ewentualnie przeprowadzić prowokację i wykonać KKI w klasie IgM.
  6. P. Elżbieta: Czy kilkugodzinne spacery brzegiem morza lub w górach przyczyniają się do wystąpienia kolejnego rzutu objawów związanych z boreliozą?
    Samego wysiłku nie wiązałbym z nasileniem objawów. Spacer to nie maraton, jednak pozostaje pytanie, jak pacjent znosi wysiłek. Jeśli pacjent jest w słabej kondycji i na przykład powłóczy nogami, wtedy przejście 10 km może być wyczynem i faktycznie osłabić organizm. Jednak dla przeciętnego, sprawnego człowieka z boreliozą, nie jest to żaden czynnik, który wyzwala nasilenie objawów. Istnieje jednak jeszcze inna zmienna – drastyczne zmiany klimatu mogą powodować chwilowe obniżenie odporności i uaktywnienie objawów.
  7. P. Bożena: Dziewczynka 7 lat, urodzona z dziurką w serduszku do tej pory nie zamknęła się lekarz mówi że operacja jest ryzykowna przyniesie więcej szkody… Cóż z tym serduszkiem robić…
    Pani Bożeno, to pytanie nie jest związane z boreliozą i koinfekcjami. Trzeba skierować je do kardiochirurga, w Centrum nie zajmujemy się tą dziedziną medycyny.
  8. P. Magdalena: Mam wirus EBV dodatni w IgG, ale awidność też dodatnia. Czym to najlepiej przeleczyć? Brałam groprinosin przez 2 tyg. max dawkę i poprawa była na miesiąc czasu. Wirus CMV mam zaś dodatni w IgM. Proszę o rade gdyż zakaźnik to „olał”.Jak leczyć przewlekłe, aktywne zakażenie wirusem EBV?
    Dodatni wynik IgG dla EBV bez oceny reakcji dla poszczególnych antygenów (czyli antygenu kapsydowego, antygenu wczesnego i antygenu jądrowego, bo to zazwyczaj oznaczamy w panelu przeciwciał dla EBV), nie pozwala jednoznacznie ocenić, czy zakażenie jest stare i nieaktywne, czy zakażenie okresowo się aktywuje, lub czy jest aktywne w chwili badania. Jest to podstawowe pytanie diagnostyczne, bo jeśli okaże się, że zakażenie jest nieaktywne, nie ma sensu go leczyć. Jeśli natomiast będziemy mieć dowód w postaci wyniku na to, że zakażenie jest aktywne, to wtedy trzeba przyjąć odpowiednią strategię leczenia. Groprinozyna nie działa na wirusa EBV, bardziej skupiłbym się na suplementach i innych sposobach ogólnego zwiększania odporności, a nie na lekach przeciwwirusowych, które zadziałają na wirusa EBV. Tylko takie działania, które podniosą ogólną odporność spowodują, że układ odpornościowy stłumi aktywne zakażenie i przejdzie ono w fazę uśpioną. Decyzję o leczeniu powinien podjąć lekarz prowadzący, który ma pełny obraz kliniczny. Leki przeciwiwrusowe np. acyklowir lub valacyklowir mogą być stosowane, ale zazwyczaj nie powodują trwałego wyleczenia (wirus nie jest całkowicie eliminowany z naszego organizmu).Przy cytomegalii dodatni wynik w klasie IgM bez dodatniego wyniku w IgG budzi podejrzenia o fałszywie dodatni wynik. Warto powtórzyć badanie po ok. 2 tygodniach (lub teraz). Jeśli sytuacja się utrzyma i nie pojawi się dodatnie IgG, traktowałbym wynik, jako fałszywie dodatni i oczywiście nie podejmowałbym żadnych działań terapeutycznych. Klasyczne leki przeciwwirusowe działające na wirusa CMV (np. gancyklowir), ze względu na toksyczność, zarezerwowane są do leczenia tylko najcięższych przypadków cytomegalii.
  9. P. Aleksandra: Czy możliwe, że mysz polna, która mnie ugryzła mogła mnie zarazić?
    Nie słyszałem o przenoszeniu boreliozy poprzez ugryzienie zwierzęcia, bo jak rozumiem tego dotyczy pytanie. Wśród swoich pacjentów nie spotkałem się z taką sytuacją. W literaturze nie spotkałem się również z opisem takiego przypadku, ale nie możemy takiej sytuacji w 100% wykluczyć. Zakładając, że sama mysz jest zarażona i jest nosicielem, żeby zakaziła krętkami, musi dojść do kontaktu krwi zwierzęcia z krwią człowieka. Hipotetycznie może dojść do takiej sytuacji, gdy zwierzę jest skaleczone lub chore.
  10. P. Asia: Czy artemisinin i transfer factor są bezpieczne przy podejrzeniu PANS?
    Transfer Factor jest czynnikiem, który podnosi odporność. Ponieważ w przypadku PANS (zespół ostrych dziecięcych zaburzeń neuro-psychiatrycznych) podejrzewa się podłoże autoimmunologiczne, więc zalecałbym ostrożność z lekami, które wzmacniają odporność, żeby nie napędzić przy okazji procesu autoimmunologicznego. Natomiast Artemisinin jest bezpiecznym lekiem. Ma działanie przeciwwirusowe i antybakteryjne, i jak najbardziej powinien się sprawdzić, jeśli czynnikiem pierwotnym i sprawczym jest infekcja bakteryjna lub wirusowa.
  11. P. Magda: Po jakim czasie bez poprawy na ILADS dalsza kontynuacja leczenia nie ma już sensu?
    Okres sześciomiesięczny jest okresem, po którym należy się zastanowić nad sensownością leczenia.
  12. P: Lucyna:
    1. Czy Chlamydie można wyleczyć tylko antybiotykami?
    2. Czy witaminy (BDC) i probiotyki można łykać razem czy potrzebna jest jakaś przerwa czasowa pomiędzy?
    Chlamydie są bakteriami powodującymi zakażenia wieloukładowe, które dość często nawet w trakcie leczenia przechodzą w formę uśpioną, podobnie jak w przypadku przewlekłej boreliozy, której u części pacjentów prawdopodobnie nie da się całkowicie wyleczyć. Tak samo dzieje się z chlamydią. Można ją oczywiście leczyć antybiotykami, można wspomagać to leczenie ziołami i suplementami stymulującymi układ odpornościowy. Co do suplementów – probiotyki na pewno trzeba oddzielić od antybiotyków przynajmniej dwugodzinnym odstępem czasu. Natomiast witaminy można podawać łącznie z antybiotykami albo probiotykami, ponieważ między tymi substancjami nie dochodzi do interakcji.
  13. P. Lucyna: Jaki test jest skuteczniejszy od WB w kontrolowaniu aktywności boreliozy?
    Test Microblot Array – ponieważ dostarcza ilościowego stężenia przeciwciał i dysponuje szerszym wachlarzem antygenów (około 20), więc może być potencjalnie dobrym narzędziem do monitorowania leczenia, ale dotyczy to tylko przypadków IgM-dodatnich. Jednak przede wszystkim pomyślałbym tu o testach oceniających odpowiedź komórkową w boreliozie, czyli o testach EliSpot i LTT.
  14. P. Dorota: Czy kleszcz i towarzyszący już w tym samym czasie i miejscu rumień, to już borelioza, nawet jeśli był przyjmowany antybiotyk?
    Klasyczny rumień jest niezbitym dowodem na istnienie zakażenia boreliozą. Jeśli rumień pojawił się w trakcie antybiotykoterapii, dowodzi to nieskuteczności leczenia, ponieważ rumień stanowi potwierdzenie aktywności zakażenia. Nasuwa się tu pytanie, kiedy (po jakim czasie od ukąszenia kleszcza) pojawił się rumień oraz jak długo i jaki antybiotyk był podawany. Jest wiele niewiadomych w tym pytaniu, więc trudno o jednoznaczną odpowiedź.
  15. P. Krzysztof: Jeżeli mam Chlamydie dodatnią w IgG i igA. Boreliozę dodatnia w IgM (test KKI) oraz bartonelle a w szpitalu około 5 lat temu stwierdzili mi SM to mam rozumieć ze mam Boreliozę czy SM? Borelioza wywołała SM? Czy te 2 choroby występują jednocześnie?
    Najbardziej podejrzewałbym taki scenariusz, że przewlekła, wieloletnia borelioza i chlamydioza wywołały proces autoimmunologiczny w mózgu, który ogólnie określany jest jako SM (czyli proces, który doprowadził do zmian demienilizacyjnych). Nie da się definitywnie powiedzieć, na ile leczenie pierwotnej przyczyny, czyli zakażeń bakteryjnych (chlamydiozy i boreliozy) spowoduje zatrzymanie tego procesu. U niektórych pacjentów zauważam dobre efekty i następuje poprawa kliniczna, albo przynajmniej zatrzymanie dalszego postępu degeneracji neurologicznej. Są również tacy pacjenci, u których leczenie boreliozy nie wnosi nic w przebieg choroby. U tych osób proces autoimmunoloigiczny toczy się już niezależnie do tego, czy zakażenie jest stłumione, podleczone czy wyleczone. Na pewno warto spróbować leczenia, natomiast ciężko ocenić, jakie będą jego efekty.
    Borelioza i SM mogą wystepować jednocześnie. Obie choroby wiązałbym w jedną całość. Spotkałem się z danymi w amerykańskich publikacjach, w których 98% pacjentów z SM, miało materiał genetyczny chlamydii w mózgu w badaniu pośmiertnym. Można więc przypuszczać, że jest to czynnik, który może wywoływać zmiany demielinizacyjne.
  16. P. Krzysztof: Jeżeli leczenie immunosupresyjne pomaga, a w kilku badaniach jest dodatnia borelioza to jak to rozumieć? Fałszywie pozytywny wynik na boreliozę?
    Jest to dowód na to, że aktualnie dominującą przyczyną jest proces autoimmunoloigiczny, ponieważ gdyby proces zakaźny dominował w mechanizmie uszkadzania mózgu, wtedy przy lekach obniżających odporność napędzilibyśmy zakażenie jeszcze bardziej. Natomiast jeśli efekty są po immunosupresji, to można domniemywać, że pacjent jest w okresie, w którym dominuje reakcja autoagresji.
  17. P. Patrycja: Czy przebyta i zaleczona borelioza + chlamydia, mykoplazma (leczenie trwało 13 miesięcy Ilads) mogła być przyczyną odklejenia łożyska w 37 tygodniu ciąży? Dodam, że osoba jest bezobjawowa od zakończenia leczenia, czyli od ponad 8 lat. Ciąża była książkowa, nie było żadnych przesłanek, które spowodowałyby taką sytuację, jeśli chodzi o sprawy ginekologiczne, hematologiczne, kardiologiczne.
    Jeśli borelioza była wyleczona i nieaktywna w przed i trakcie ciąży, nie ma podstaw, żeby przypuszczać, że opisany stan był spowodowany przez któreś z tych zakażeń.
  18. P. Małgorzata: Dlaczego przy badaniu Western Blot wychodzi nam wynik pozytywny w klasie IgM zaś w Microblot Array negatywny w obu klasach (odstęp 3 miesięczny pomiędzy badaniami)? Czy w takim wypadku WB jest fałszywie dodatnie (reakcja krzyżowa) i bardziej zaufać MA, który te reakcje krzyżowe wyklucza (w MA wyszła nam dodatnia Anaplasma w klasie IgG)? Czy powinno się leczyć dziecko bezobjawowe (20 miesięczne), które też do końca o wszystkich objawach nam nie powie?
    Badanie było wykonane w dużym odstępie czasu, co utrudnia nam porównanie tych dwóch wyników. Może być tak, że gdyby do testu Microblot zrobić równocześnie test Western Blot, wyniki byłyby porównywalne. Zdarza się, że w boreliozie przeciwciała pojawiają się losowo, a potem „znikają” (tworzone są kompleksy immunologiczne). Pacjenci często wykonują trzy razy Western Blot i dopiero za trzecim razem uzyskują dodatni wynik. Może być to jedną z przyczyn rozbieżnych wyników. Inną przyczyną jest to, że oba testy wykorzystują inne antygeny oraz mają inne algorytmy oceny wyniku (ustalane są przez producenta testów). Jeśli WB był dodatni w klasie IgM i wykazał reakcje swoiste (czyli podejrzewam, że chodzi o reakcje z białkiem OspC), nie sądzę, żeby była to reakcja fałszywie dodatnia. IgG dla Anaplazmy nie leczymy. To świadectwo przebytego kontaktu z Anaplazmą. Raczej nie dlatego Western Blot wyszedł dodatnio.
    Bezobjawowych zakażeń nie leczymy. Poza tym 20-miesięczne dziecko ma niewykształcony przewód pokarmowy, więc leczenie antybiotykiem na pewno zdewastuje mu układ pokarmowy i spowoduje wtórne powikłania. Podanie antybiotyku jest tu ostatecznością.
  19. P. Joanna: Jak leczyć przewlekłą aktywną yersinie? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Żeby leczenie Yersini było skuteczne, łączymy antybiotyki i stosujemy złożone schematy dwulekowe. Ważne jest też wspomaganie układu odpornościowego i właściwa dieta. Schematy leczenia dobierane są indywidualnie przez lekarza prowadzącego terapię.
  20. P. Ewa: Czy badanie ELISA i Western Blot dodatnie tylko w IgM, ujemne w klasie IgG rzeczywiście świadczy o tym że boreliozy nie ma. Jakie jeszcze badania warto wykonać by jednoznacznie wykluczyć lub potwierdzić boreliozę.
    Wręcz przeciwnie, wynik może świadczyć o aktywnej boreliozie. Decydujące znaczenie mają tu objawy, o których nic nie wiemy. W takiej sytuacji dla pewności proponowałbym test EliSpot, który bada odpowiedź komórkową na krętki boreliozy.
  21. P. Kinga: Czy leczycie i w jaki sposób dzieci od 5 roku życia prawdopodobnie z wrodzoną boreliozą?
    Kluczowe jest tu pytanie o objawy. Dzieci z bezobjawowymi zakażeniami nie leczymy. Jeśli są objawy, podajemy antybiotyki. W przypadku dzieci preferuję leczenie pulsacyjne (tzn. podawanie leków przez krótki i z góry określony czas i potem planową przerwę w antybiotykoterapii). Ten sposób leczenia, pomimo, że dłuższy od klasycznego leczenia wg ILADS, wydaje się bezpieczniejszy i mniej obciążający dla dzieci.
  22. P. Ewelina: Czym może być spowodowane odnawianie się śladów po ugryzieniu komara? Mój 3 letni syn został ugryziony przez komara 4 tyg. temu do dzisiaj mu się pojawiają ślady, raz się pojawia czerwony bąbel a raz to bieleje. Zaobserwowałam, że jak jest dziecku za ciepło zaraz te ślady po ukąszeniu się odnawiają czy to ma związek z borelioza lub wirusem EBV?? Ślady są na policzku.
    Borelioza i wirus EBV nie powodują takich zmian, nawet, jeśli dziecko miałoby niezależnie boreliozę. Nie widzę związku między wymienionymi chorobami i objawami.
  23. P. Wika: 10 lat temu ugryzł mnie kleszcz i miałam długo, niegojącą się ranę z zaczerwieniona obwódką. Mam zmiany demielinizacyjne w mózgu i na rdzeniu. Anty borrelia IgG, IgM w surowicy i płynie mózgowo-rdzeniowym są od 1-2 bbu/ml. CRP mam stale wysokie 15mg/l. Czy to może być borelioza? Czy powinnam to przeleczyć? Neurolog chce mnie wziąć do testu leku na stwardnienie rozsiane i mówi, ze przypadków boreliozy praktycznie nie ma, a to jest książkowe SM. Przebywałam dużo w leśniczówce, gdzie leśnicy łapali boreliozę i neuroboreliozę. Proszę o pomoc, co robić. Leczenie SM może zaszkodzić mi, jeśli to borelioza.
    Borelioza w pmr została zbadana testem ELISA, który nie jest w pełni wiarygodny. Najpierw warto przeprowadzić porządną diagnostykę boreliozy i wykluczyć ewentualną boreliozę. W tej sytuacji proponowałbym Western Blot lub dokładniejszy Microblot, następnie testy KKI i EliSpot.
  24. P. Hania: Czy jeśli zakażona zostałam prawdopodobnie 9 lat temu (objawy i wykrycie dopiero teraz) to czy 7 letnie dziecko i męża należy przebadać? Czy boreliozą można zarazić przez łożysko? I jakie badania powinno się wykonać? Pozdrawiam
    Transmisja boreliozy drogą płciową i przez łożysko zostały opisane. Teoretycznie więc można zarazić dziecko i męża. U kliku procent moich pacjentów zarażone są całe rodziny, nie można jednak wykluczyć, że przyczyną są jednak zarażone kleszcze z tej samej okolicy. Mimo wszystko warto więc przebadać całą rodzinę. Diagnostyka jak wyżej.
  25. P. Przemysław: Jak często się zdarza, że w przypadku wykrycia boreliozy u jednego członka rodziny (np. u ojca), okazuje się, że cała rodzina ma?
    Zdarza się, że członkowie rodziny są zarażeni, ale moim zdaniem nie jest to jednoznaczny dowód, że borelioza przeniosła się na nich od innej osoby zakażonej np. drogą kontaktów płciowych. Spotykam się też z obawami pacjentów, że każda wydzielina jest zakaźna i stanowi zagrożenie (np. ślina, mocz), albo że, do zakażenia doszło poprzez wspólne sztućce lub toalety, co nie jest prawdą i nie zostało naukowo udowodnione. Jednak bardziej podejrzewam tu wspólne kleszcze z danej okolicy.