Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy
Układowe choroby tkanki łącznej, niegdyś nazywane kolagenozami, to grupa chorób, w rozwoju których podstawowe znaczenie mają procesy autoimmunizacji, polegające na tym, że układ odpornościowy pacjenta zaczyna niszczyć własne komórki i tkanki. Dochodzi wtedy do wytwarzania tzw. autoprzeciwciał skierowanych przeciw własnym antygenom, którym towarzyszy stan zapalny o charakterze lokalnym (np. stan zapalny stawu) lub ogólnoustrojowym. Istnieje ryzyko rozwoju późnych powikłań, takich jak zawały serca, udary mózgu i zmiany miażdżycowe.
Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy - oferta badań
ANA Screen (IIF + CLIA)
Przeciwciała przeciwjądrowe ANA Screen (IIF + CLIA)
Diagnostyka serologiczna układowych chorób tkanki łącznej (kolagenoz). Jako metody badania zastosowano dwie, uzupełniające się techniki serologiczne: immunofluorescencję pośrednią (IIF) oraz metodę immunochemiluminescencyjną (CLIA).
ANA profil IgG
ANA profil IgG – Immunoblot
Przeciwciała przeciwjądrowe ANA – test Western Blot (immunoblot). Badanie wykonywane metodą immunoblot (Western Blot) z wykorzystaniem jako antygenów 12 wysokooczyszczonych, natywnych lub rekombinowanych białek jądrowych. Wynik ma charakter jakościowy (wykrycie przeciwciał IgG przeciw określonemu antygenowi jądra komórkowego).
ANCA – IIF
ANCA – IIF
Przeciwciała przeciw antygenom cytoplazmy granulocytów obojętnochłonnych (ANCA) – badanie wykonywane techniką immunofluorescencji pośredniej (IIF) z wykorzystaniem jako substratu ludzkich granulocytów obojętnochłonnych utrwalonych etanolem. Badanie wykrywa autoprzeciwciała przeciw takim antygenom jak proteinaza 3, mieloperoksydaza, lizozym, laktoferyna itp. Przeciwciała te występują w autoimmunologicznych zapaleniach naczyń. Wynik ma charakter jakościowy i opisuje ewentualne występowanie przeciwciał typu cANCA lub pANCA. Uzyskanie dodatniego wyniku jest wskazaniem do wykonania badania identyfikującego antygen docelowy metodą immunoblot.
Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy – opis choroby
Układowe choroby tkanki łącznej, niegdyś nazywane kolagenozami, to grupa chorób w rozwoju których podstawowe znaczenie mają procesy autoimmunizacji, polegające na tym, że układ odpornościowy pacjenta zaczyna niszczyć własne komórki i tkanki. Dochodzi wtedy do wytwarzania tzw. autoprzeciwciał skierowanych przeciw własnym antygenom. Rozwiń tekst
Zjawiskom tym towarzyszy zazwyczaj nasilona odpowiedź zapalna, której lokalizacja może mieć charakter lokalny (np. stan zapalny stawu) lub ogólnoustrojowy.
Najważniejsze i najczęściej występujące układowe choroby tkanki łącznej to:
- toczeń układowy (SLE),
- zespół Sjogrena (zespół suchości),
- polimialgia reumatyczna,
- zapalenie skórno-mięśniowe (dermatomyositis),
- zapalenie wielomięśniowe (polimyositis),
- twardzina układowa,
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- fibromialgia,
- mieszana choroba tkanki łącznej (zespół Sharpa),
- pierwotny zespół antyfosfolipidowy (APS),
- zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK),
- mikroskopowe zapalenia naczyń,
- eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (zespół Churg-Straussa),
- guzkowe zapalenie tętnic i olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic,
- ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (zespół Wegenera).
Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy – objawy i leczenie
Układowe choroby tkanki łącznej (kolagenozy) - objawy
W przebiegu układowych chorób tkanki łącznej początkowo występują niespecyficzne objawy związane z przewlekle toczącym się stanem zapalnym. Obejmują one np. ogólne osłabienie, stałe lub okresowe zmęczenie, stany podgorączkowe i okresowe gorączki, objawy neurologiczne (np. drętwienia), uczucie zimna, bóle mięśni i stawów, utratę łaknienia i spadki nastroju. Rozwiń tekst
Układowe choroby tkanki łącznej (kolagenozy) – leczenie
Zasadniczym celem stosowanego leczenia jest obniżenie nasilenia nadmiernej i wypaczonej reakcji autoagresyjnej. Stosowane są w tym celu tzw. leki immunosupresyjne, czyli takie, które osłabiają działanie układu odpornościowego (np. glikokortykosteroidy). Dodatkowo stosowane są leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Coraz szersze zastosowanie w leczeniu układowych chorób tkanki łącznej znajdują tzw. leki biologiczne – wytwarzane półsyntetycznie (np. przez rekombinacje genetyczne) naturalne związki wpływające na układ odpornościowy (np. zmniejszające działanie biologiczne czynnika martwicy guzów alfa czyli TNFa).
Wspomagające znaczenie terapeutyczne mają zabiegi fizykoterapii, leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacja.
Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy - diagnostyka
Układowe choroby tkanki łącznej rozpoznawane są na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego, badania fizykalnego oraz badań obrazowych i laboratoryjnych. Rozwiń tekst
- badania oceniające nasilenie stanu zapalnego i stopień aktywacji układu odpornościowego (OB, CRP, IL-6, TNF-alfa, składowe dopełniacza C3 i C4),
- specyficzne autoprzeciwciała skierowane przeciw poznanym antygenom. Wykrycie niektórych z tych autoprzeciwciał ma szczególne znaczenie diagnostyczne, gdyż ich występowanie jest charakterystyczne dla określonej choroby układowej (np. przeciwciała przeciw dsDNA występują głównie w toczniu układowym). Niestety część autoprzeciwciał nie ma takich cech i występować może w kilku jednostkach chorobowych.
Pewną rolę w diagnostyce odgrywają również badania genetyczne.
Układowe choroby tkanki łącznej – kolagenozy - oferta badań
ANA Screen (IIF + CLIA)
Przeciwciała przeciwjądrowe ANA Screen (IIF + CLIA)
Diagnostyka serologiczna układowych chorób tkanki łącznej (kolagenoz). Jako metody badania zastosowano dwie, uzupełniające się techniki serologiczne: immunofluorescencję pośrednią (IIF) oraz metodę immunochemiluminescencyjną (CLIA).
ANA profil IgG
ANA profil IgG – Immunoblot
Przeciwciała przeciwjądrowe ANA – test Western Blot (immunoblot). Badanie wykonywane metodą immunoblot (Western Blot) z wykorzystaniem jako antygenów 12 wysokooczyszczonych, natywnych lub rekombinowanych białek jądrowych. Wynik ma charakter jakościowy (wykrycie przeciwciał IgG przeciw określonemu antygenowi jądra komórkowego).
ANCA – IIF
ANCA – IIF
Przeciwciała przeciw antygenom cytoplazmy granulocytów obojętnochłonnych (ANCA) – badanie wykonywane techniką immunofluorescencji pośredniej (IIF) z wykorzystaniem jako substratu ludzkich granulocytów obojętnochłonnych utrwalonych etanolem. Badanie wykrywa autoprzeciwciała przeciw takim antygenom jak proteinaza 3, mieloperoksydaza, lizozym, laktoferyna itp. Przeciwciała te występują w autoimmunologicznych zapaleniach naczyń. Wynik ma charakter jakościowy i opisuje ewentualne występowanie przeciwciał typu cANCA lub pANCA. Uzyskanie dodatniego wyniku jest wskazaniem do wykonania badania identyfikującego antygen docelowy metodą immunoblot.