Coxsackie

Wirus jest kosmopolityczny, co oznacza że zarażenia nim występują na całym świecie. Ma jednak swoją dynamikę, związaną z porami roku i poziomem zaawansowania gospodarczego krajów. Coxsackie najintensywniej rozprzestrzenia się latem i częściej dochodzi do zakażeń w krajach rozwijających się. Coxsackie przenoszony jest wraz z zakażoną wodą i żywnością, a także drogą kropelkową. Dotychczas opisano wiele serotypów (odmian) wirusa. Każdy z serotypów może powodować zakażenia o nieco innym przebiegu. Jest to związane z tzw. tropizmem tkankowym odmiennym dla różnych serotypów wirusa, czyli zjawiskiem polegającym na selektywnym wyborze atakowanej tkanki przez daną odmianę wirusa.

Możliwe jest również pojawienie się zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu, wątroby i ostrej cukrzycy insulinozależnej, a w przypadku wirusa Coxsackie B może wystąpić zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, kardiomiopatia rozstrzeniowa oraz silne bóle mięśniowe.

Dodatkowo w nietypowym przebiegu Coxsackie, może dojść do zapalenia żołądka i jelit, tzw. choroby Bornholmskiej (pleurodyni, bóli mięśni międzyżebrowych). Może pojawić się także zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie jąder, krwotoczne zapalenie spojówek bez objawów neurologicznych. W przebiegu Coxsackie mogą również wystąpić zmiany skórne, mające postać uogólnionych zmian różyczkopodobnych lub tzw. „choroby dłoni, stóp i ust” z pęcherzami obserwowanymi na wewnętrznej powierzchni dłoni, podeszwach stóp i błonie śluzowej jamy ustnej. Ciężkie infekcje u noworodków, które są nabywane przez łożysko podczas ciąży, wpływają głównie na rozwijający się ośrodkowy układ nerwowy, na serce, wątrobę, a czasem na skórę, powodując rozległe, plamisto-grudkowe i martwicze zmiany zapalne skóry.

Po przebytym zakażeniu Coxsackie rozwija się odporność na całe życie.

Coxsackie - leczenie

Leczenia przyczynowego w postaci leków przeciwwirusowych brak. Stosowane jest leczenie objawowe (leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, preparaty dermatologiczne).

Czasem u chorych pobiera się wymaz z gardła lub odbytu, aczkolwiek należy zaznaczyć, że izolacja wirusów z układu pokarmowego i oddechowego nie ma dużej wartości diagnostycznej, ponieważ wirusy Coxsackie są często rozprzestrzenione wśród ludzi zdrowych. Do wykrycia wirusa możliwe jest wykorzystanie metody PCR. Jeśli pojawią się objawy ze strony układu nerwowego należy wykonać punkcję lędźwiową w celu oceny stężenia przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym. Do oceny obecności przeciwciał powszechnie wykorzystywane są również takie techniki serologiczne jak metoda immunofluorescencji pośredniej (IIF) oraz metoda ELISA. Charakteryzują się one niemal 100% swoistością i 95% czułością diagnostyczną. Przeciwciała IgM są obecne już kilka dni po zarażeniu wirusem Coxsackie. Jeżeli we krwi obecne są przeciwciała IgM i/lub IgA i jednocześnie pojawia się wzrost poziomu przeciwciał IgG, świadczy to o ostrym lub bardzo świeżym zakażeniu wirusami Coxsackie. Utrzymujący się poziom IgM i IgA może być wskaźnikiem przewlekłego, aktywnego zakażenia wirusem Coxsackie. Izolowany, pozytywny wynik w klasie IgG jest efektem przebytego zakażenia i nie wymaga leczenia. Dość często występują reakcje krzyżowe pomiędzy poszczególnymi serotypami wirusa i można zaobserwować dodatnie reakcje dla więcej niż jednego typu wirusa.